Markaziy bank yanvar oyi davomida bitta bankni me’yoriy-huquqiy hujjatlar talablariga rioya qilmagani uchun jarimaga tortdi, 3 ta bankni esa chora va sanksiyalar qo‘llanishi to‘g‘risida ogohlantirdi.
Toshkentda ikkilamchi uy bozorida o‘rtacha narx yil davomida 29,8 foizga o‘sib, 1 kv. m uchun 1212 dollarni tashkil etdi, deb xabar berdi MB. Poytaxtda 1 sotix yer narxi 362 mln so‘mgacha qimmatlashdi. Ko‘chmas mulk va ijara narxlari o‘rtasidagi farq tufayli uy-joyning o‘zini oqlash muddati 8,2 yilga yetdi.
O‘zbekistonda 2023-yil yakuni bo‘yicha naqd pulning umumiy pul massasidagi ulushi 2022-yilgi o‘sishdan keyin 21,5 foizgacha kamaydi. Kartalarga tushgan mablag‘lar tobora kamayib bormoqda — so‘nggi besh yil ichida ko‘rsatkich 32 foizdan 24 foizga tushdi.
Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov regulyator tomonidan jarimaga tortilayotgan banklar nomi nega ochiqlanmayotganini izohladi. “Aholida noto‘g‘ri tushuncha shakllanmasligi uchun bankning ichki faoliyati bilan bog‘liq holatlarda chora ko‘rilgan banklar nomini e’lon qilmaslikka qaror qildik”, — dedi u.
Markaziy bank asosiy stavkani 14 foiz darajasida o‘zgarishsiz qoldirishga qaror qildi. O‘zbekistonda 2024-yilda umumiy inflyatsiya 8−9 foiz, YAIMning real o‘sishi 5,5−6 foiz atrofida bo‘lishi kutilmoqda.
Mehnat bozoridagi vaziyat barqarorligicha qolmoqda: ishsizlik darajasi 8,1 foizgacha pasaygan, joriy yil ko‘rsatkich 7,5−8 foizgacha tushishi prognoz qilinmoqda. Mehnat migratsiyasida geografik diversifikatsiya kuzatilmoqda, Rossiyadan pul o‘tkazmalari ulushi 87 foizdan 78 foizga kamaydi.
Dekabrda O‘zbekiston xalqaro zaxiralari ko‘paydi, biroq 2023-yil bo‘yicha mamlakatning “moliyaviy yostiqchasi” 1,2 mlrd dollarga kamayib, 34,56 mlrd dollarni tashkil etdi. Yillik hisobda zaxiralar kamayishi 2018-yildan beri ilk marta kuzatildi. Oltinning fizik hajmi yil davomida deyarli 25 tonnaga kamaydi.
Markaziy bank qo‘mitasi 2023-yil dekabr oyida amaldagi qonunchilik talablariga rioya etmagani uchun 3 ta bankning ayrim operatsiyalarni amalga oshirishiga cheklov o‘rnatdi va 2 ta bankka nisbatan jarima sanksiyasini qo‘lladi.
O‘zbekiston oktabrda kuzatilgani kabi noyabr oyida ham dunyoda eng ko‘p oltin sotgan davlat bo‘ldi. Mamlakatning qimmatbaho metallni sotish hajmi 11 tonnani tashkil etdi, bu ikkinchi o‘rindagi Qozog‘istonning ko‘rsatkichlaridan deyarli 4 baravar ko‘p.
Markaziy bank o‘zini o‘zi band qilgan shaxslar hamda kichik tadbirkorlik subyektlariga mikromoliyaviy xizmatlar ko‘rsatishda tavakkalchilik darajasini 100 foizdan 75 foizgacha tushirishni reja qilmoqda.
Markaziy bank 1-iyuldan qarz yuki hisobini barcha kreditlar kesimida joriy etishni rejalashtirmoqda. Regulyator bu sanadan boshlab ortiqcha qarz yukining oldini olish maqsadida qarz beruvchilarga mijozlarining qarz yuki 60 foizdan oshib ketmasligi bo‘yicha talab qo‘ymoqchi.
Markaziy bank tijorat banklaridan “mijozning roziligisiz va ogohlantirmagan holda” kredit hamda boshqa qarzlarni to‘lash uchun uning kartasidan pul yechib olish amaliyotiga chek qo‘yishni talab qildi. Regulyator boshqaruv raisi o‘rinbosari tomonidan banklar va to‘lov tizimlariga talablar aks etgan xat yuborildi.
Markaziy bank Telegram`da regulyator nomidan soxta kanal ochilib, fuqarolarga kredit taklif etilayotgani va bank kartalariga oid ma’lumotlarni olish orqali pullar o‘zlashtirilayotganidan ogohlantirdi. Shuningdek, o‘zini MB xodimi sifatida tanishtirish holatlari ham kuzatilgan.
Markaziy bank ko‘rsatmalarga amal qilmagani va makroprudensial vazifalar ijrosini o‘z vaqtida ta’minlamagani sababli bitta tijorat bankining ayrim operatsiyalarni amalga oshirishiga cheklovlar kiritdi. Shuningdek, regulyator 4 ta bank va 1 ta to‘lov tashkilotiga nisbatan jarima qo‘lladi.
O‘zbekistonda noyabr oyida aholi tomonidan sezilgan inflyatsiya darajasi 12,7 foizni tashkil etib, oktabrga nisbatan 0,7 foizga pasaydi. Eng yuqori daraja pensionerlar va ta’lim sohasi vakillari tomonidan qayd etildi.
So‘mdagi kreditlar bo‘yicha o‘rtacha stavka 2020-yil may oyidan beri maksimal darajaga yetib, 23,8 foizni tashkil etdi. Muddati 1 yildan ortiq bo‘lgan barcha depozitlar bo‘yicha o‘rtacha stavka 10 yillik rekord — 20,7 foizgacha oshdi.
Markaziy bank asosiy stavkani yillik 14 foiz darajasida saqlab qolish to‘g‘risida qaror qabul qildi. Iqtisodiyotda inflyatsion jarayonlarning sekinlashib borishiga qaramasdan, bu tendensiyaning davomiyligi bo‘yicha noaniqliklar saqlanib qolmoqda.
Humo to‘lov tizimining Davlat aktivlarini boshqarish agentligiga o‘tkazilishi xususiylashtirish bilan bog‘liq emas, deya ma’lum qildi agentlik. Ta’kidlanishicha, Markaziy bank balansida banklararo protsessing markazining mavjudligi manfaatlar to‘qnashuviga olib kelishi mumkin.
Markaziy bank o‘g‘irlik va firibgarlikning oldini olish uchun shubhali operatsiyalar vaqtida bank kartalari va hisobvaraqlarni bloklash to‘g‘risida majburiy ko‘rsatma berishi mumkin bo‘ladi. Banklar va to‘lov tashkilotlari firibgarlikka qarshi tizimlarni joriy etadi va yirik o‘tkazmalarni nazorat qiladi.
Humo to‘lov tizimidagi davlat ulushi to‘liq Davlat aktivlarini boshqarish agentligiga o‘tkaziladi. Uzcard`ga raqobatchi sifatida tashkil etilgan milliy protsessing markazining bunday o‘zgarishi tushuntirilmagan.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting